Doğal yapısı ve tarih öncesi kaya resimleriyle ünlü ancak taş ocaklarının ve rüzgar enerji santrallerinin tehdidi altındaki Latmos’taki bir taş ocağının kapasite artışı yerel mahkemenin ardından Danıştay tarafından da iptal edildi.
Kormad Madencilik Şirketi’nin Çavdar Köyü yakınlarındaki kuvars ocağının kapasite artış talebi yerel mahkemenin ardından Danıştay’dan da döndü.
Danıştay Dördüncü Dairesi yerel mahkemenin verdiği ÇED iptal kararını onadı.
Latmos Platformu tarafından yapılan açıklamada “Söke’nin çavdar Köyü Kocakovanlık Mevki’nde devam eden Kuvars Maden Ocağı için Kormad Şirketi’nin Kapasite Artışı telebine Aydın Valiliği tarafından verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararını yerel mahkeme iptal etmişti. Temyize götürülen yerel mahkeme kararı Danıştay tarafından da onaylandı ve kesinleşti. Başta hukukçumuz Mehmet Çilsal olmak üzere emeği geçen herkese çok teşekkür ediyoruz, o muhteşem doğa için çok büyük bir kazanım oldu.” denildi.
https://www.egedesonsoz.com/danistay-da-dur-dedi-latmosta-zafer
Zorlu Holding bünyesinde yer alan ZES Dijital, Latmos olarak bilinen Beşparmak Dağları’nın eteklerindeki tarım arazisine güneş enerji santrali dikmek için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurdu.
Latmos (Beşparmak) Dağları taş ocaklarının ardından bu sefer de ‘yenilenebilir’ enerji tehdidi altında. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı son olarak Latmos’un eteklerinde kalan bölgeye dikilmek istenen güneş enerji santrali ile ilgili çevresel etki değerlendirme süreci başlattığını duyurdu.
Proje tanıtım dosyasında yer alan bilgilere göre Zorlu Holding bünyesinde yer alan ZES Dijital isimli şirket; Koçarlı’nın Sapalan Mahallesi sınırlarında kalan 7 hektarlık ÇED sahasında 12 bin 90 panel dikmeyi hedefliyor. Şirket proje için 93 milyon TL bütçe ayırdı.
https://www.egedesonsoz.com/zorludan-latmosa-demir-perde-girisimi
Ege’de Son Söz Metehan Ud’un haberine göre;
Aydın ve Muğla sınırları içerisinde kalan, antik çağdaki adı Latmos olan Beşparmak Dağı’ndaki taş ocaklarının sayısı her geçen gün artıyor. Latmos’un yanı başında yer alan taş ocakları bölgenin tarihine, kültürüne, jeolojik yapısına ve canlı yaşamına geri dönülmez zararlar veriyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kale Grubu’na ait Kale Maden’in Aydın’ın Söke ilçesinde bulunan feldispat, kuvars ve kuvarsit taş ocağının kapasite artışı talebine geçtiğimiz yıl ‘‘ÇED olumlu’ kararı vermişti. Şirket kararla birlikte üç yeni ocak sahası için daha izin almış
Latmos Platformu da yargıya başvurarak kararın iptalini istemişti. Dosyayı inceleyen Aydın 1. İdare Mahkemesi, ‘ÇED olumlu’ kararını iptal etmişti. Kararda projenin zeytinlik alanlarını, tarım arazileri, çevreyi, toprak ve su kaynaklarını olumsuz etkileyeceği belirtilmişti. Karar, Bakanlık ve şirket tarafından temyize taşınsa da değişen bir şey olmadı. Danıştay Dördüncü Daire Başkanlığı, temyizen incelenen kararı usul ve hukuka uygun bulup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerini kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görmedi. Karar kesinleşmiş oldu. Latmos Platformu, açtığı bu davayla Çavdar Mahallesi ve çevresinde sadece tabiat varlıkları, yeraltı-yerüstü su kaynakları, çam fıstığı ormanları, zeytinlikleri değil aynı zamanda 1.Derece Çatıdındere Arkeolojik Alanı’nı da vahşi madencilikten kurtarmış oldu.
https://www.aydinhaberleri.com/danistay-da-dur-dedi-latmosta-zafer
Latmos Platformu ile Yeşilköy ve Karacahayıt mahalle muhtarları tarafından Dinçler Madencilik AŞ’nin “Feldspat Kırma Eleme Tesisi” projesi hakkında verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının iptali için Aydın 2. İdare Mahkemesi’nde dava açıldı.
Latmos Platformu’ndan hukukçu Mehmet Çilsal ve Muğla Yeşil Yaşam Derneği başkanı Kazım Erol’un açıklamalarına göre, Yeşilköy ve Karacahayıt Mahallesi sınırındaki Gökbel Mevkii’nde 30 yıl boyunca üretim yapmayı planlayan şirketin ruhsat alanının Karacahayıt Göleti’nin bir kısmını, sulama ana hatlarını, dereleri ve Karacahayıt mahallesindeki yerleşim yerlerini, kanun ile koruma altında olan mera ve zeytinlikleri, tarım alanlarını, ormanlık alanları ve “Önemli Doğa Alanı” vasıflı bölgeleri kapsadığı, madencilik faaliyetinin hukuken mümkün olmadığı bu coğrafyada, davalı idarenin tesis ettiği “ÇED Gerekli Değildir” kararının, doğal yaşamı, huzuru, habitatı yok edeceği belirtilmiştir. Yapılan basın açıklamasında, bölge halkının geçimini zeytin ve çam fıstıkçılığı, hayvancılık, arıcılık gibi faaliyetlerden sağladığı, bu nedenle yaşam alanları ve geçim kaynakları madencilik tehdidi altındaki bu iki mahallede muhtarların el ele verip dayanışma içinde bu davayı açmaya karar verdiği vurgulanmıştır.
Artı Gerçekte yer alan habere göre, iptal edilmesi istenen proje hayata geçerse 8 hektarlık alandaki yüzlerce zeytin ağacı kesim tehdidi ile karşı karşıya gelecek.
https://www.mugladevrim.com.tr/haberler/mugla-haberleri/latmos-platformu-kirma-eleme-tesisi-projesi-ni-yargiya-tasidi
https://artigercek.com/cevre/latmostaki-bir-projede-daha-yargida-313639h
Aydın’ın Söke ilçesindeki Güzeltepte ve Çavdar mahallelerinin bulunduğu bölgede faaliyet gösteren Kormad Madencilik Sirketi’ne Latmos Platformu ve bölge halkı tarafından dava açıldı. Şirkete ait 582 hektarlık ruhsat alanı içerisinde bulunan maden sahalarından bazılarında işletme ruhsatı olmaksızın madencilik faaliyeti yapıldığı belirlenerek, maden sahasının ruhsatının iptali istendi. Dava dilekçesinde şirketin faaliyetini sürdürdüğü 14 yılda, Güzeltepe ile Karakaya sınırındaki Ahırtaş Tepe ve Çakmaklıtaş Tepe mevkiinde bulunan oocağın 2010-2014 yılları arasında, Çavdar Mahallesi sınırları içindeki Gülbe Düzlüğü’nde bulunan iki ocağın birinde 2014-2024 yılları arasında, diğerinde ise 2020-2024 yılları arasında işletme ruhsatı olmadan faaliyet gösterdiği belirtildi. Dava dilekçesinde ayrıca şirketin, işletme ruhsatlı ve ruhsatsız faaliyet alanlarındaki ‘mera’, ‘önemli doğa alanı’ ve ‘zeytinlik’ vasfındaki alanlarla ilgili yasal düzenlemeleri hiçe saydığı vurgulandı.
https://artigercek.com/cevre/latmosta-mucadele-suruyor-maden-sirketine-dava-310899h
https://www.bodrumhabermerkezi.com/aydin-daglarini-cehenneme-ceviren-maden-sirketine-ruhsat-iptali-davasi-actilar.html
Latmos’un kalbi, 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı Çörlen Asar’ın yanı başında açılmak istenen feldspat madenine karşı dava açıldı. Latmos Platformu ve Sakarkaya halkı tarafından açılan davada, Egamin Madencilik’in 2007 yılında aldığı ÇED iznini takiben yıllarca herhangi bir faaliyette bulunmadığı, bu sebeple ÇED yönetmeliğine göre ÇED izninin hukuken geçersiz hale gelmesine rağmen, tam 17 yıl sonra, ilk adımda 230 dekarlık alanda faaliyete başladığı belirtildi. Bölgede tarım ve hayvancılık ile geçimini sağlayan Sakarkaya halkı, tam da Latmos’un kalbindeki bu kıyıma karşı hukuk mücadelesini başlattı.
Latmos Platformu hukukçusu Mehmet Çilsal’ın’, “Latmos Çörlenasar Mevkii, taş döşemeli antik yol kalıntıları dahil, kale ve sur duvarları, işlikler, kuyular, tarım terasları, sığınaklar, demir işlikleri, kovanlıklar, mezarlar, tümülüsler, mağaralar, kaya resimleriyle birlikte günümüze kadar korunarak gelebilmeyi başarmıştır. Ancak kendilerine son 15 yılda 386 bin ruhsat verilen madenciler son 10 yılda 109 bin 884 hektarlık ormanı (Muğla ve Aydın yüzölçümünün yarısı) maden alanına çevirmiştir” açıklaması, Latmos’ta süregelen maden kıyımına dikkat çekmektedir.
Mahkeme sürecine ek olarak, Latmos Platformu ve EKODOSD’un başvurusu üzerine yapılan inceleme ile, bölgedeki faaliyet haziran ayında Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kararı ile durdurulmuştu.
https://www.evrensel.net/haber/519705/latmosta-baslatilan-madencilik-faaliyetine-karsi-dava-acildi
http://www.yapi.com.tr/haberler/latmosta-baslatilan-madencilik-faaliyetine-karsi-dava-acildi_204996.html
https://www.aydinparagraf.com/cevre/latmosta-yapilmak-istenen-kazi-yargiya-tasindi-h22044.html
https://www.aydinhaberleri.com/latmos-savunuculari-dava-acmaya-hazirlaniyo
https://www.aydinhaberleri.com/latmosun-kalbinde-baslayan-katliam-bakanlik-tarafindan-gonderilen-kararla-durduruldu
https://yesilgazete.org/latmos-daglarinda-maden-tehdidine-karsi-halk-harekete-gecti/
https://www.aydinhaberleri.com/video/latmos-icin-hukuki-mucadeleyi-baslattilar
Aydın ili Koçarlı ilçesi Bağarcık Mahallesi Çörlen Yaylası mevkiinde Egamin madencilik adlı şirketin 2007 yılında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından ÇED izni aldığını ancak o günden geçtiğimiz haftaya kadar kazma dahi vurulmadığın aktaran Erol, “hukuken iptal edilmesi gereken ÇED sürecinden hareketle ilk adımda 230 dekar alanda geri döndürülmesi imkansız bir madencilik faaliyeti başlatılmıştır. Latmos’taki vahşi madenciliğe karşı mücadele etmek için oluşturduğumuz Latmos Platformu ve gönüllü hukukçumuz Mehmet Çilsal ‘ın hazırladığı hukuk dosyamız ile Egamin madenciliğin bu hukuksuz projesine idari davamızı açıyoruz” dedi.
Latmos Platformu tarafından açılan davada, Aydın 2’inci İdare Mahkemesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Kale Maden’e verilen kapasite artışı iznini iptal etti. Açılan davada kapasite artışı için planlanan bölgenin tamamının orman, fıstık çamı ve zeytinliklerden oluştuğu, ayrıca tescilli Çatıdındere 1. Derece Arkeolojik Sit alanı bitişiğinde yer aldığı savunulmuştu. Mahkeme, kapasite artışının bölgedeki zeytinlik alanları, tarım arazilerini, çevreyi, toprak ve su kaynaklarını olumsuz etkileyeceğini belirterek davalı idare tarafından verilen “ÇED Olumlu” kararını iptal etti.
Projein geçmişinde 2004 yılında alınan izinle bölgede faaliyete başlayan Kale Maden’e 2019 yılında verilen ÇED olumlu kararı Aydın 2’inci İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ve iptal kararı Danıştay tarafından onaylanmıştı. Buna karşın, bölgede bulunan zeytinliklere rağmen projede yapılan kimi değişikliklerle kapasite artışına bakanlık tarafından tekrar ÇED olumlu kararı verilmişti.
https://bianet.org/haber/latmos-daglari-ndaki-kapasite-artisina-mahkeme-dur-dedi-295657
https://habermilas.com/haber/20270528/antik-latmos-daglarindaki-maden-mucadelesini-kazandilar#
https://yesilgazete.org/latmos-dagina-iyi-haber-mahkeme-maden-sirketinin-izinlerini-iptal-etti/
https://politikahaber.com/latmos-dagindaki-kapasite-artisina-mahkeme-dur-dedi/
Latmos Platformu tarafından Kormad Madencilik Şirketi’ne tesis edilen edilen “ÇED gerekli değildir” kararına karşı açılan davada mahkeme kararı iptal etti. Latmos Platformu hukukçusu Mehmet Çilsal’ın yaptığı açıklamada, Karakaya ve Çavdar mahalleleri arasında işletilen kuvars madeni için planlanan kapasite artışının, kanunlarla korunan ‘orman alanı’, ‘mera alanı’, ‘tarım arazisi ve zeytinlik’, ‘Önemli Doğa Alanı’ gibi vasıflarla işaretlenen alanı kapsadığı, bilirkişi raporu doğrultusunda Aydın 1. İdare Mahkemesi’nin oy birliği ile dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaştığını belirtilmiştir. Dava sürecinde yapılan bilirkişi keşfinde, madencilik faaliyetinin yüzey ve yeraltı sularını olumsuz etkileyeceği, toz kirliliğine yol açacağı, erozyon riskini arttıracağı, zeytinlik alanlarına ve orman ekosistemine zarar vereceği belirtilerek, proje hesaplamalarında hatalar bulunduğu ve erozyon, orman yangını gibi durumlara karşın tedbirlerin öngörülmediği tespit edilmiştir.
Hukukçu Mehmet Çilsal’ın açıklamalarına göre, şirket üretim hakkı olmayan, işletme ruhsatı sahası içinde ancak 2004 ÇED koordinatları dışındaki 0.6ha’lık alanda üretim yapmış ve bu satışları beyan etmemiştir.
https://www.sozcu.com.tr/latmos-icin-sevindiren-karar-maden-sirketinin-izinleri-iptal-edildi-p49669
https://www.cumhuriyet.com.tr/cevre/latmosa-dokunma-2212398
Latmos Platformu ve Çavdar eski Muhtarı İhsan Garagöz tarafından, Aydın ili Söke İlçesi Yeşilköy ve Çavdar mahalleleri yakınında faaliyet gösteren Kale Maden’e ait feldspat/kuvars ocağında planlanan kapasite artışına Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen “ÇED Olumlu” kararına karşı Aydın Aydın İdare Mahkemesi’nde dava açıldı. Dava dilekçesinde, kapasite artışı için planlanan bölgenin, “orman alanı”, “mera alanı”, “tarım arazisi ve sulama alanı” vasıflı olduğu, ayrıca Çatıdındere 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ve etkileşim bölgesini kapsadığı, bu nedenlerle bölgede madencilik faaliyetinin hukuken mümkün olmadığı belirtildi.
Aynı bölgede Kormad Madencilik Şirketi tarafından planlanan kapasite artışına yine bakanlıkça tesis edilen “ÇED Gerekli Değildir” kararına karşın 2. dava da yine Latmos Platformu ve Çavdar köylülerinden İhsan Garagöz ve Hüseyin Bilir tarafından açıldı. Dava dilekçesinde, planlanan kapasite artışının bölge halkının sağlığına ve tek geçim kaynakları olan hayvanlarına, fıstık çamlarına, zeytinliklerine vereceği zararlar gerekçe gösterilerek, anayasa ve çevre kanununa aykırı olan projeye verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının iptali istendi.
Böylece, Latmos’ta madenlere karşı mücadele başlamış oldu.
https://www.evrensel.net/haber/497191/latmostaki-iki-maden-isletmesine-dava-acildi
İlimiz, Söke İlçesi Karakaya Mahallesi Söğütözü Mevkii, 108 Ada 141 Parselde Kormad Madencilik Hafriyat İnş. Tah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan “Cevher (IV. Grup Maden) Hazırlama Tesisi” projesine ilişkin olarak 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED yönetmeliğinin 17. Maddesi gereğince; Valiliğimizce “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilmiştir. İlgililere ve kamuoyuna duyurulur.
Milli park ilan edilmesi istenen bölgedeki maden işletmelerine karşı hukuk mücadelesi başlatıldı.
Latmos Dağı’nda yer alan bir bölgeye yapılması planlanan rüzgar enerji santraline ilişkin Yazılı Soru Önergesi sunuldu.
Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Barış Atay, Latmos Dağları’nda kurulması planlanan ve bölge halkının arıcılığa ve ekoturizme zarar vereceği gerekçesiyle karşı çıktığı RES projesi için hazırlanan ÇED Dosyasındaki eksiklikler ile ilgili Meclis’e soru önergesi verdi.
CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül, Latmos dağlarının da yer aldığı milli parkın 33 kilometrelik alanına yapılması planlanan rüzgar enerji santralleri ile Dilek Yarımadası Milli Parkı’ndaki büyük bir alan için jeotermal arama ruhsatı başvurusu iddialarını Meclis’e taşıdı.
2019 yılında Aydın ili, Söke ilçesi Karacahayıt ve Yeşilköy mahallelerinde madencilik faaliyetleri için tesis edilen “ÇED Olumlu” kararına karşı dava açıldı. 2020 yılında sonuçlanan davada Aydın 2. İdare Mahkemesi, Kale ve Polat Maden Şirketleri tarafından planlanan kapasite artışı projesinin iptaline karar verdi. Mahkeme kararında proje sahası ve yakınlarında yabani ve aşılı zeytin ağaçlarının bulunduğu belirtilerek, patlatmalı açık işletme yöntemiyle uygulanan madencilik faaliyetinde toz ve duman çıkarılmamasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, sözkonusu ocağın 3573 Sayılı Kanun uyarınca zeytinliklere 3 kilometreden daha kısa mesafede kurulması mümkün olmayan tesislerden olduğu sonucuna vararak, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığına hükmetmiştir.
https://yenisokegazetesi.com/haber/4353326/latmosta-yeni-maden-faaliyetlerine-karsi-dava-acildi
https://www.birgun.net/haber/latmos-dagi-ndaki-maden-ocaginin-yurutmesi-durduruldu-318313
Alman arkeolog Dr. Anneliese Peschlow tarafından ilk defa 1994 yılında, Latmos Dağı’nda tespit edilen kaya resimlerine yenileri eklendi.
Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 18.10.2012 tarih ve 1029 Sayılı Kararı ile toplam 9 adet kaya resmi ve kutsal alandan oluşan korunması gerekli kültür varlığını, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında tescil ederek, çevreleri 5 ayrı alansal bölgeye ayrılarak I. Derece Arkeolojik Sit ilan etti.
Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 4491 Sayılı Kurul kararıyla Latmos çekirdek bölgesi olarak belirlenen alan koruma altına alınarak, maden faaliyetlerine kapatıldı.
Yörede faaliyet gösteren birçok maden ocağının tehdidi altındaki kaya resimlerinin bulunduğu alanın bir bölümü koruma kurulu kararıyla madencilik faaliyetlerine kapatıldı.
Doğal yapısı ve tarih öncesi kaya resimleriyle ünlü Beş Parmak (Latmos) Dağı’nın Milli Park ilan edilmesi ve dağda büyük tahribat yaratan maden ocaklarının engellenmesi için Meandros Platformu’nun hazırladığı dosya, 21 Haziran’da Aydın’ı ziyaret eden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’a teslim edildi. Platform sözcüsü Aslı Ulaş Aksu’nun Bakan Yıldız’a verdiği dosyada, Latmos’un daha fazla tahrip edilmemesi için girişimde bulunulması istendi.
Konferansımızda Beşparmak Dağları (LATMOS)nın Aydınımız için tarihi bir açıkhava müzesi olduğunu ve buradaki yüzyıllar öncesinden kalan eserlerin korunması için Kültür ve Turizm Bakanlığıyla birlikte otuz yıldır bilimsel arkeolojik çalışmalarını bölgede sürdüren Dr. Anneliese PESCHLOW tarafından bir sunum gerçekleştirilmiştir.
NABU-Derneği Almanya, WWF-Türkiye, ve Kuşadası’nda yerleşik doğa koruma derneği EKODOSD, Associazione Internazionale di Archeologia Classica (AIAC) İtalya ve Association pour le Rayonnement de l’Art Pariétal Européen (ARAPE) Fransa ile birlikte Latmos’un korunmaya alınıp Milli Park ilan edilmesini talep ediyoruz.
Latmos’un milli park ilan edilerek koruma altına alınması konusunda TBMM nezdinde de girişimlerin bulunduğunu söyleyen Sürücü, dernek olarak bu konuda hazırladıkları bir dosyayı Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’na sunduklarını da sözlerine ekledi.
Latmos’a Dokunma!
Bölgede bulunan en iyi korunmuş eser olarak öne çıkan kaya resmi, kimliği belirsiz kişilerce tahrip edildi. Aktüel Arkeoloji Dergisi’nin edindiği bilgilere göre resmin tamamı üzerine yağ sürülerek tamamen tahrip edilmiş.
EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, Beşparmak Dağları’nın büyük bir tehditle karşı karşıya bulunduğunu belirterek, maden ocaklarının doğayı tahrip ettiğini, buranın bir an önce Milli Parklar statüsünü alınması gerektiğini söyledi.
https://www.haberler.com/yerel/aydin-besparmak-daglari-nin-milli-park-statusunu-haberi
Antik Dönemde Ege Denizi’nin bir körfeziyken, Büyük Menderes Nehri’nin taşıdığı alivyonlarla denizle bağlantısı kesilip, göl şekline dönüşen Bafa Gölü, zengin doğal ve kültürel kaynak değerleri nedeniyle 08.07.1994 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile 12.281 hektarlık alanı kapsayacak şekilde Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir.
1994 yılından bu yana bölgede sürdürülen çalışmalarda 172 adet kaya resmi bulundu. Bu sayıya yenilerinin eklenmesi bekleniyor. Latmos, Çatalhöyük, Hacılar ve Göbeklitepe gibi neolitik ve kalkolitik çağ Anadolu’sunda yerleşik düzene geçilen alanlardan biri olarak kabul ediliyor. Latmos’ta bulunan özgün kaya resimlerinde, aile yaşamı, düğün törenleri ve ilkbahar şenlikleri gibi sahnelerin tasvir edildiği belirtiliyor.
1984 yılında Latmos’ta feldspat, kuvarsit ve mermer madenciliği başlamış ve 2004’ten 2014’e kadar madencilik önemli ölçüde hızlanmıştır.